Komende week staat de Dag van de Mantelzorg op de agenda. Op vrijdag 10 november om precies te zijn. Nu heb ik persoonlijk niet zoveel met de-dag-van of de-week-van, vooral omdat dit idee er inmiddels toe geleid heeft dat elke dag of week van iets of iemand is. En andersom is er vrijwel niets meer te bedenken waar nog géén dag voor is…

Maar goed: Dag voor de Mantelzorg, dus. En laat nou dát zo’n beetje een van de weinige onderwerpen zijn, waarvan ik denk: Ja, het is heel goed om daar op gezette tijden effen heel expliciet bij stil te staan. Zeker in Salland.
Bewust zet ik er bij ‘zeker in Salland’ omdat mantelzorgen in de Sallandse mentaliteit ingebakken zit. Het is van alle tijden, met als verschil dat het vroeger geen mantelzorg heette. Eigenlijk had het geen naam: men deed het gewoon. Een inwonende zoon of dochter verzorgde (o)pa of (o)ma tot diens overlijden en dat was normaal. An’t einde breng’n, heette dat. Ouders met een zorgenkind verzorgden deze zoon of dochter zolang het kon, zich ondertussen bezorgd afvragend ‘ hoe geet het verder as wiele uut de tied bint’.

Een andere variant was de burenplicht. Als je wist dat de buurman niet goed ter been was, nam je hem mee naar de kerk. En als er stamppot gekookt werd, ging er een bordje naar de alleenstaande boer iets verderop. Elke Sallander zal deze voorbeelden herkennen en kan bevestigen: zo ging dat, en zo gaat het op veel plaatsen –gelukkig- nog steeds.

De laatste jaren is dat steevast ‘mantelzorg’ gaan heten. Voor een deel omvat dat al die mooie authentieke vormen van dat-doe-je-gewoon en burenplicht, maar daarnaast gaat het die situaties waarin de (sociale, lichamelijke en psychische) belasting voor de partner, zoon of ouder dermate groot is dat dit het niveau van ‘zo doen we dat in Salland’ zwaar overstijgt. Dat heeft er ook mee te maken dat het leven veel complexer is geworden dan tientallen jaren geleden. Denk alleen maar aan de veelheid aan vervoersvoorzieningen die er zijn, met allemaal verschillende procedures, kosten en wisselingen die tot grote onzekerheden en irritatie leiden. En vrijwel altijd komt de ellende op het bordje van de mantelzorger terecht, bovenop de zorgtaken. Het is van groot belang daar voortdurend aandacht voor te hebben. Het hele jaar door, maar zeker ook op de-dag-van.

Graag haal ik drie momenten van het afgelopen jaar even terug. De eerste keer was toen we dit voorjaar op de markt stonden om te horen wat zoal leeft. Een vrouw in een rolstoel gaf aan hoeveel waardering ze had voor haar man die, zonder ook ooit maar één keer te klagen, zo’n beetje alles voor d’r doet. “Een paar jaar geleden kreeg hij van de gemeente een attentie. Vond ik heel leuk voor hem, maar dat is niet meer”. Ze had het over het mantelzorgcompliment (soort cadeaubon)  die de gemeente verstrekte, vanuit middelen die hiervoor specifiek uit Den Haag komen.
De tweede keer was aan de keukentafel toen een mantelzorgster meldde dat ze één keer per jaar wordt uitgenodigd voor een etentje met andere mantelzorgers. Het was het alternatief voor het persoonlijke mantelzorgcompliment. Eén nadeel: bij thuiskomst moest ze alsnog koken… voor haar man. Zo werkt dat namelijk bij mantelzorgers. Haar diepe zucht sprak boekdelen.
De derde keer was tijdens de wandelvierdaagse toen ik een stukje opliep met een man, waarvan ik wist dat hij thuis ook veel zorgtaken had. Ook hij wist nog goed dat hij enkele jaren geleden als waardering de genoemde cadeaubon ontving. Hij wist niet waarom dat is gestopt, maar vond wel: “Heb je een keer wat en dan wordt het afgeschaft”.

Deze situaties tonen aan dat het niet goed is geweest om het mantelzorgcompliment in de vorm van een persoonlijke attentie af te schaffen. Donderdag (9/11) staat de begrotingsbehandeling op de agenda. Ik ga voorstellen om met ingang van het komende jaar deze attentie weer direct aan de mantelzorgers te geven. Omdat zij deze waardering dubbel en dwars verdienen.

Wat zou het mooi zijn als we aanstaande vrijdag, dus op de Dag van de Mantelzorg, kunnen melden: “Persoonlijke attentie voor mantelzorgers weer terug’.

Ben Nijboer, BurgerBelangen

Share.

Leave A Reply